कञ्चनपुर, चैत्र २० गते ।
सहयोगी बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाका अध्यक्ष अनोज कुमार यादवका अनुसार, हालको समयले सहकारी संस्था सञ्चालनलाई अत्यन्त चुनौतीपूर्ण बनाएको छ । उनका अनुसार, कञ्चनरुप नगरपालिकामा अहिले ७२ वटा सहकारी संस्था दर्ता भएका छन्, तर ती संस्थाहरूमा साच्चिकै सक्रिय सदस्यहरूको संख्या अत्यन्त कम छ । यादवका अनुसार, सहकारी संस्थाहरूबाट आउने सदस्यहरूको संख्यामा गिरावट आएको छ र यसले संस्थाहरूको व्यवस्थापनमा समस्या उत्पन्न गरिरहेको छ ।
यादवले भने, “सहकारी कर्मीहरूमा केही न केही कमजोरी देखिएको छ, विशेष गरी बिना धितो ऋण प्रवाह गर्नु एक प्रमुख समस्या बनेको छ ।“ बिना धितो ऋण दिएर लगानी गर्दा रकम उठ्न नसक्ने अवस्था सिर्जना भएको भन्दै उनले सहकारी संस्थाहरूलाई कुनै न कुनै धितो लिएर मात्र ऋण प्रवाह गर्न अनुरोध गरेका छन् ।
यसको परिणामस्वरूप, सहकारी संस्थाहरूले आर्थिक दृष्टिले ठूलो असफलता भोग्न सक्छन् । यादवका अनुसार, सहकारी प्रणालीमा लगानी गर्दा अत्यन्तै सावधानी अपनाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको छ । उनले भने, “मानिसहरू भन्छन् कि सहकारीले पैसा लुटिसक्यो, तर यो केवल भ्रम मात्र हो ।“ यादवले नेपालमा करिब ३५ हजार सहकारी संस्था रहेको बताएका छन्, जसमा १०० भन्दा कम सहकारी संस्थाहरू मात्र समस्याग्रस्त छन् । यादवका अनुसार, काठमाडौँ उपत्यकामा सहकारी संस्थाहरू प्रायः समस्यामा छन्, जहाँ सन्देश छ कि तिनका सहकारीहरू बिग्रिएका छन् ।
उनले सहकारी कर्मीहरूलाई सचेत रहन र जिम्मेवारीपूर्वक कार्य गर्न आग्रह गरेका छन् । “जसको केन्द्रमा, प्रदेशमा वा आफ्नै नेतासँग शक्ति छ, तिनका सहकारीहरू नै बिग्रिएका छन्,“ यादवले भने ।

• सहकारी प्रणालीको ऐतिहासिक महत्त्व र नेपालको विकास

अन्नपूर्ण बहुमुखी संस्थाका अध्यक्ष सुदमबर यादवले सहकारी प्रणालीको ऐतिहासिक महत्त्वको चर्चा गर्दै नेपालमा यसको विकासको आवश्यकता पनि व्यक्त गरे । यादवले भने, “सन् १८४४ मा बेलायतबाट सुरु भएको सहकारी प्रणाली आज नेपालका घर–घरमा आइपुगेको छ ।“ उनले सहकारी प्रणालीको भूमिका र यसको प्रभावका बारेमा विस्तृत जानकारी दिएका छन् ।
उनका अनुसार, सहकारी प्रणालीले बेलायतका आम जनताका लागि सहज र सुलभ तरिकाले आवश्यक सामग्री आपूर्ति गर्ने साधनका रूपमा काम गरेको थियो । यस प्रणालीको लोकप्रियता बिस्तारै बढ्दै गयो र नेपालमा वि.सं. २०१३ मा यसको औपचारिक सुरुवात भएको हो ।
सुदमबर यादवले नेपालमा सहकारी प्रणालीको प्रभाव बढ्दै गएको र यसलाई अझ व्यवस्थित बनाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको धारणा व्यक्त गरे । उनले भने, “सहकारी क्षेत्रले आर्थिक समृद्धिमा महत्त्वपूर्ण योगदान पु¥याउने छ, तर यसलाई अझ पारदर्शी र जनउत्तरदायी बनाउनुपर्नेमा जोड दिनु आवश्यक छ ।“

• ६८औं राष्ट्रिय सहकारी दिवस र कार्यशालाको सफलता

६८औं राष्ट्रिय सहकारी दिवसको अवसरमा आयोजित “सहकारी दिगो विकासमा स्थानीय सरकारको भूमिका“ विषयक अन्तरक्रियात्मक कार्यशाला कञ्चनरुप नगरपालिकाको प्राङ्गणमा सम्पन्न भएको छ । यस कार्यशालामा कञ्चनरुप नगरपालिकाका नगर प्रमुख ललन प्रसाद गुप्ता प्रमुख अतिथि रहेका थिए भने नगर उप–प्रमुख मुना कुमारी पोखरेल विशिष्ट अतिथि रहेका थिए ।
कार्यशालामा कञ्चनरुप नगरपालिकाका १२ वटा वडाका अध्यक्षहरू, सहकारीका प्रशिक्षक बिनोद कार्की, सहकारीका कर्मचारीहरू तथा पत्रकारहरूको उपस्थिती रहेको थियो । उक्त कार्यशालाको समन्वय नगरस्तरीय सहकारी सञ्जाल, कञ्चनरुप नगरपालिकाले गरेको थियो, जबकि आयोजक कञ्चनरुप नगरपालिका सहकारी विकास शाखा, कञ्चनपुर सप्तरी रहेको थियो ।
यस कार्यशालाले सहकारी संस्थाहरूको भविष्य र विकासका लागि नयाँ दृष्टिकोणहरू र समाधानहरू प्रस्तुत गरेको छ, जसबाट सहकारी क्षेत्रलाई अझ प्रभावकारी र समृद्ध बनाउन थप पहल गर्ने अवसर प्राप्त भएको छ ।